Heteroforia – jak rozpoznać tę przypadłość? Wizyta w gabinecie optycznym może opierać się zarówno na chęci skontrolowania stanu swojego wzroku, jak i być zmotywowana pojawiającymi się problemami ze wzrokiem. Jednym z nich może okazać się heteroforia – stan, w którym mamy do czynienia z ukrytym zaburzeniem ustawienia gałek ocznych. W praktyce oznacza to, że oczy wykazują tendencję do odchylania się od prawidłowej osi patrzenia, jednak przy wykorzystaniu pracy mięśni ocznych i mechanizmów kompensacyjnych mózgu, jak najbardziej mogą utrzymywać prawidłowe ustawienie oraz zbieżność w standardowych warunkach widzenia. Heteroforia jest więc „ukrytym” zezowaniem – a więc takim, który nie objawia się na co dzień.
Heteroforia – kiedy pojawia się zez?
W przypadku heteroforii, zezowanie pojawia się najczęściej wtedy, kiedy oczy odczuwają zmęczenie – na przykład po długim czasie spędzonym nad książką, przed komputerem, telefonem czy tabletem. Co więcej, zez może ujawnić się również w stanie wzmożonego stresu – wraz z wystąpieniem innych dolegliwości, na przykład problemów z koncentracją, bólem głowy czy podwójnym widzeniem. Kiedy zauważamy u siebie ryzyko występowania ukrytego zezowania, jak najbardziej powinniśmy skorzystać z profesjonalnego badania wzroku w gabinecie optycznym.
Heteroforia, w zależności od kierunku, w którym oczy odchylają się najczęściej, dzieli się na kilka tendencji:
Ezoforię – kiedy mamy tendencję do skrzyżowania się oczu
Egzoforię – kiedy oczy wykazują tendencję do odchylania się na zewnątrz
Hipertrofię – gdy oczy odchylają się najczęściej w górę
Hipotrofię – gdy gałki oczne odchylają się w dół
Jak rozpoznać heteroforię?
Ze względu na ukrywanie się zeza w przypadku dolegliwości, jaką pozostaje heterotrofia, jej szybkie rozpoznanie może nie być łatwe. Na jakie objawy warto zwrócić uwagę, aby kolejno móc udać się na badania potwierdzające bądź wykluczające chorobę?
Zmęczenie oczu po aktywności – czytanie książki, oglądanie filmu, a może praca przy komputerze? Jeśli nasze oczy odczuwają intensywne zmęczenie po tych czynnościach, jak najbardziej powinno dać nam to do myślenia. Co więcej, uczuciu zmęczenia może towarzyszyć chociażby ciężkość powiek.
Ból głowy – kiedy odczuwamy ból głowy po pracy wzrokowej, powinniśmy skonsultować się w zakresie ewentualnego zeza ukrytego z doświadczonym optykiem.
Diplopia – podwójne widzenie, nazywane diplopią, również może świadczyć o występowaniu heteroforii.
Kłopoty ze skupieniem się na czynności – jeśli nasze oczy wykonują wytężoną pracę, na przykład czytanie książki, a przy tym my sami nie potrafimy skupić się na wykonywanej aktywności ze względu na rozmywający się tekst, jak najbardziej powinniśmy udać się do gabinetu optycznego.
Zamykanie jednego oka – typowe dla heteroforii jest też zamykanie jednego oka, co ma na celu poprawienie ostrości widzenia (szczególnie wtedy, gdy patrzymy na obiekty znajdujące się blisko nas).
Jak przebiega diagnozowanie heteroforii?
Aby zdiagnozować zeza ukrytego, niezbędne jest przeprowadzenie dokładnego badania przez specjalistę – okulistę – który specjalizuje się w wykrywaniu zaburzeń ruchów gałek ocznych. Tego rodzaju badanie obejmuje szereg istotnych czynności – do których należą kwestie takie jak:
Cover test – czyli tak zwany „test zasłaniania”, polegający na zasłanianiu jednego oka, podczas gdy pacjent wpatruje się w określony punkt. Jeśli mamy do czynienia z heteroforia – oko, które pozostaje odsłonięte, będzie musiało nieco się przesunąć (tak, aby skorygować swoje ustawienie).
Pomiar pryzmatyczny – niezbędny do zmierzenia stopnia odchylenia gałki ocznej, a co za tym idzie, do prawidłowego określenia kierunku heteroforii.
Testy widzenia obuocznego – dzięki tego rodzaju testom, możemy ocenić zdolność oczu do patrzenia w jeden punkt w tym samym czasie.
Badania refrakcyjne oraz okulistyczne – kiedy heteroforia związana jest z innymi wadami wzroku, konieczne może okazać się przeprowadzenie pełnego badania refrakcyjnego.
Heterotrofia – jak sobie z nią poradzić?
Jeśli diagnoza wykazała występowanie zeza ukrytego. warto wdrożyć w swoją codzienność kilka aktywności, które wykazują pozytywny wpływ na codzienne funkcjonowanie z heteroforią- mowa tutaj o:
Wykonywaniu specjalnych ćwiczeniach ortoptycznych – ćwiczenia ortoptyczne, jak sama nazwa wskazuje, łączą w sobie elementy związane z ortopedią, jak i optyką, co oznacza, że zarówno wzmacniają mięśnie oczu, jak i poprawiają sam w sobie proces widzenia.
Noszeniu okularów korekcyjnych – jeśli optyk zaleci noszenie okularów z pryzmatami, które wspierają poprawę widzenia, w żadnym razie nie powinniśmy zaniedbywać tej istotnej kwestii.
Zastosowaniu leczenia chirurgicznego – kiedy inne metody nie przynoszą pożądanej ulgi, może zdarzyć się tak, że specjalista zaleci nam na zdecydowanie się na leczenie chirurgiczne (co jednak zdarza się stosunkowo rzadko).
Czy heteroforia jest chorobą genetyczną?
Jeśli chodzi o heteroforię, nie można klasyfikować jej jako choroby genetycznej w ścisłym tego słowa znaczeniu – natomiast jak najbardziej może mieć ona podłoże genetyczne. W praktyce oznacza to, że jeśli w rodzinie występuje predyspozycja do kłopotów z ustawieniem oczu – kiedy jedno bądź dwoje rodziców choruje na heteroforię bądź inne zaburzenia wzroku (na przykład problemy z równowagą mięśni oczu) – naturalnie istnieje większe prawdopodobieństwo, że również ich dzieci będą musiały mierzyć się z podobnymi kłopotami. Co ciekawe, nie ma jednak konkretnego genu, który miałby bezpośredni wpływ na heteroforię. Choroba ta może wynikać nie tylko z predyspozycji w rodzinie, ale również mieć podłoże w warunkach i stylu życia – na przykład wtedy, kiedy praca jaką wykonujemy na co dzień, wymaga intensywnego patrzenia na bliskie obiekty. Jak się okazuje, heteroforia może być więc wynikiem zarówno dziedzicznej predyspozycji, jak i występowaniem innych czynników. Niezależnie od tego czy w naszej rodzinie występuje już zez ukryty – warto regularnie badać swoje oczy, tak aby móc w porę zareagować (jeśli diagnoza potwierdzi nasze przypuszczenia).
Heteroforia – kiedy odkryto tę przypadłość?
Heteroforia jako koncepcja medyczna została rozwinięta w XIX wieku, a jej odkrycie i opisanie przypisuje się głównie niemieckiemu okuliście Hermannowi von Helmholtzowi, który wniósł ogromny wkład w okulistykę i zrozumienie mechanizmów widzenia. Choć nie jest jedynym odkrywcą heteroforii, jego prace nad teorią akomodacji i współdziałania mięśni ocznych, opisane „Podręczniku optyki fizjologicznej”, położyły solidne podwaliny do tego, aby szerzej spojrzeć na problemy z ustawieniem oczu. Co istotne, heteroforia nie została odkryta jako jedna, określona choroba czy dolegliwość, ale raczej jako koncepcja rozwinięta przez wielu badaczy w XIX wieku – a samo w sobie jej odkrycie stanowiło część szerszego zrozumienia problemów związanych z widzeniem obuocznym i mechanizmami ruchu oczu. Dzięki rozwojowi różnego rodzaju narzędzi diagnostycznych i lepszemu zrozumieniu fizjologii oczu, specjaliści byli w stanie zidentyfikować, a następnie sklasyfikować heteroforię jako odrębny stan medyczny, który różni się od jawnych form zeza.
Czytaj więcej:
Co ile wykonywać badanie wzroku?
Oprawki dla mężczyzn – poznaj 3 ponadczasowe propozycje!
Optyk – na co zwrócić uwagę przy wyborze specjalisty?
Oprawki dla dzieci – które będą odpowiednie?
Zobacz również
-
Jak dbać o wzrok na co dzień?
"Jak dbać o wzrok na co dzień?" - to pytanie zadaje sobie spora część osób, która chce zachować swoje oczy w jak najlepszej formie. Niezależnie od tego czy regularnie korzystamy ze wsparcia okulisty czy optyka - bądź samodzielnie dbamy o swój wzrok - warto jest poznać kilka istotnych zasad, umożliwiających utrzymanie wzroku w optymalnym stanie. Wzrok to jeden z pięciu głównych zmysłów człowieka, umożliwiający postrzeganie otoczenia za pomocą światła. Głównymi narządami wzroku są oczy, które…
-
Optyk - czym dokładnie się zajmuje?
Optyk to specjalista zajmujący się dobieraniem, dostosowywaniem oraz sprzedażą okularów korekcyjnych i soczewek kontaktowych na podstawie recept wystawionych przez okulistę lub optometrystę. Optyk nie zajmuje się diagnozowaniem chorób oczu ani przeprowadzaniem zaawansowanych badań wzroku – to kompetencje okulistów i optometrystów. Jego praca skupia się głównie na technicznych aspektach korekcji wzroku, dostosowując i dostarczając produkty optyczne zgodnie z zaleceniami tych specjalistów - co sprawia, że profesjonalne salony optyczne cieszą się dziś tak dużym zainteresowaniem osób, poszukujących…
-
Czym objawia się jaskra?
Czym objawia się jaskra? To jedno z najpopularniejszych schorzeń, z jakimi udajemy się do gabinetu okulistycznego. Jaskra to nic innego jak grupa chorób oczu, które uszkadzają nerw wzrokowy - niejednokrotnie w wyniku podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Nieleczona jaskra może prowadzić do trwałej utraty wzroku, dlatego też tak ważne jest, aby nie bagatelizować jej symptomów! Jaskrę możemy podzielić na kilka konkretnych grup - jaskrę pierwotną otwartego kąta, jaskrę zamkniętego kąta, jaskrę wtórną, normalnego ciśnienia oraz wrodzoną. Niezwlekanie…