Zwyrodnienie plamki żółtej – czym się objawia?

Zwyrodnienie plamki żółtej – czym się objawia? Czym jest sama w sobie plamka żółta i na czym dokładnie polega proces jej zwyrodnienia? Plamka żółta – nazywana również „środkową” – to niewielkich rozmiarów obszar na siatkówce oka, który odpowiada za ostre, centralne widzenie. To kluczowa struktura, umożliwiająca rozpoznawanie detali w obiektach znajdujących się bezpośrednio przed nami – na przykład twarzy ludzi, liter w książce czy szczegółów danego obrazu. Plamka żółta posiada średnicę o długości około 5-6 milimetrów oraz znajduje się w centrum tylnej części oka. Oprócz precyzyjnego, centralnego widzenia – wpływającego na codzienne funkcjonowanie – do jej zadań należy percepcja kolorów (ze względu na jej wysoką wrażliwość na barwy).

Plamka żółta – jak jest zbudowana?

Jeśli chodzi o budowę plamki żółtej – posiada ona sporo czopków, odpowiedzialnych za widzenie kolorów i detali. Dołek środkowy – centralna część plamki żółtej – to miejsce najwyższej ostrości wzroku, zawierające największe zgęstnienie czopków. Brak tam jednak pręcików – czyli fotoreceptorów, które odpowiedzialne są za widzenie w słabym świetle. Stan plamki żółtej odgrywa niezwykle ważną rolę w ogólnym stanie zdrowia oczu – dlatego też popularna choroba, jaką jest zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, może powodować zmniejszenie jakości życia. Aby zapobiec tej chorobie – konieczne jest regularne dbanie o swój wzrok, również poprzez wizyty w profesjonalnym salonie optycznym.

Czym są czopki?

Czopki to fotokomórki fotoreceptorów w siatkówce – reagujące na światło, odpowiedzialne zarówno za dostrzeganie kolorów, jak i za ostre widzenie w jasnym świetle. To właśnie w plamce żółtej znajdują się ich spore ilości, co sprawia, że nasz wzrok jest precyzyjny oraz reaguje na różnego rodzaju szczegóły i detale. Czopki możemy podzielić na trzy rodzaje – takie jak:

Czopki L (long) – czyli czopki, które są najbardziej czułe na światło o długiej fali, czyli to w odcieniu czerwonym.

Czopki M (medium) – najbardziej wyczulone na światło o średniej długości fali, czyli zielonkawe.

Czopki S (short) – czułe na światło o krótkiej fali, czyli niebieskawe.

To właśnie dzięki współpracy trzech typów czopków – long, medium i short – nasz mózg jest w stanie interpretować pełne spektrum kolorów. Co ciekawe, czopki są aktywne przy jasnym świetle – co oznacza, że są one bardzo istotne dla widzenia w warunkach dziennego oświetlenia. Nie wszyscy wiedzą, że każdy czopek składa się z trzech głównych części: segmentu zewnętrznego (zawierającego fotopigmenty), segmentu wewnętrznego (zawierającego organelle komórkowe) oraz synapsy, przekazującej sygnały elektryczne do komórek nerwowych.

Na czym polega zwyrodnienie plamki żółtej?

Zwyrodnienie plamki żółtej – występujące także pod nazwą „zwyrodnienie plamki związane z wiekiem” – polega na uszkodzeniu małego obszaru, znajdującego się na siatkówce, który jest odpowiedzialny za ostre, centralne widzenie. To właśnie zwyrodnienie plamki żółtej stanowi jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku wśród osób powyżej 50. roku życia. Plamka żółta może przybierać dwie postacie – takie jak:

Postać sucha (non-eksudatywna) – to forma, która może stanowić nawet 90% wszystkich przypadków. Cechą dla niej charakterystyczną jest stopniowe zanikanie fotoreceptorów oraz komórek pigmentowych w plamce żółtej, co z kolei prowadzi do utraty widzenia centralnego. Kiedy chorujemy na tę postać zwyrodnienia – w siatkówce gromadzą się niewielkich rozmiarów, żółtawe osady (tak zwane „druzdy”), mogące powodować uszkodzenie komórek siatkówki.

Postać mokra (eksudatywna) – to rzadsza, ale bardziej agresywna postać zwyrodnienia plamki żółtej, prowadząca do szybszej utraty wzroku. Powstaje, kiedy nieprawidłowe naczynia krwionośne zaczynają rosnąć pod siatkówką, powodując jej przeciekanie płynem bądź krwią, co prowadzi do uszkodzenia plamki żółtej. Co więcej, postać mokra może prowadzić do powstawania blizn na siatkówce.

Jak rozpoznać zwyrodnienie plamki żółtej?

Zastanawiasz się czy zwyrodnienie plamki żółtej może dotyczyć Ciebie? Do najczęściej występujących objawów tej choroby oczu należą:

Rozmyte widzenie – osoby chorujące na zwyrodnienie plamki żółtej doświadczają zamglenia widzenia centralnego, co znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie (między innymi rozpoznawanie twarzy czy czytanie).

Zniekształcenie obrazów – kiedy chorujemy na zwyrodnienie plamki żółtej, proste linie mogą wydawać się faliste lub zniekształcone, co jest typowym objawem postaci eksudatywnej.

Pogorszenie centralnego widzenia – centralna część pola widzenia może stać się ciemna lub pusta, podczas gdy widzenie obwodowe pozostaje nienaruszone. Choć początkowo następuje zaledwie pogorszenie się centralnego widzenia, bardzo często w późniejszym czasie dochodzi już do utraty wzroku.

Zaburzenie percepcji kolorów – w przypadku zwyrodnienia plamki żółtej mogą wystąpić trudności z rozpoznawaniem barw.

Zwyrodnienie plamki żółtej – co na nie wpływa?

Na zachorowanie na zwyrodnienie plamki żółtej ma wpływ szereg czynników – wśród których wyróżniamy:

Wiek – ryzyko zachorowania na zwyrodnienie plamki żółtej wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po ukończeniu 50. roku życia.

Kwestie genetyczne – jeśli w naszej rodzinie występuje zwyrodnienie plamki żółtej, warto kontrolować wzrok częściej niż zwykle!

Palenie tytoniu – nie wszyscy wiedzą, że osoby regularnie palące papierosy, są znacznie bardziej narażone na występowanie zwyrodnienia plamki żółtej od tych, które nie sięgają po tytoń.

Niewłaściwa dieta – ubogi w antyoksydanty styl żywienia, a przy tym częste jedzenie niezdrowych, bogatych w tłuszcze nasycone przekąsek, jak najbardziej może przyczynić się do zachorowania na zwyrodnienie plamki żółtej.

Nadmierna ekspozycja oczu na promieniowanie UV – długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe może mieć wpływ na stan naszej siatkówki.

Jak leczyć zwyrodnienie plamki żółtej?

Leczenie zwyrodnienia plamki żółtej odbywa się zwykle poprzez stosowanie odpowiednio dobranej suplementacji (między innymi witaminy A, cynku i miedzi) oraz leków i metod leczenia takich jak:

Anty-VEGF – w przypadku mokrej postaci zwyrodnienia.

Fotokoagulacji laserowej – stosowanej również w postaci mokrej, kiedy dochodzi do wzrostu nieprawidłowych naczyń krwionośnych.

Terapii fotodynamicznej – polegającej na wprowadzeniu leki do krwi i aktywowaniu go z wykorzystaniem lasera, co przyczynia się do zamknięcia nieprawidłowych naczyń.

Kluczem do sukcesu w leczeniu zwyrodnienia plamki żółtej pozostaje wczesne wykrycie zmian – dlatego tak ważne jest, aby regularnie odwiedzać gabinet optyczny. Wykonując podstawowe badania, możemy mieć pewność, że nasze oczy pozostają w świetnej kondycji – umożliwiając jakościowe, ostre widzenie oraz pełen komfort funkcjonowania na co dzień!

Jak znaleźć profesjonalny salon optyczny?

Aby regularnie kontrolować swój wzrok, niezbędne jest znalezienie odpowiedniego miejsca, w którym wykonamy wszystkie najważniejsze badania pod okiem profesjonalnego optyka. Wybierając salon optyczny dla siebie i swoich Bliskich, warto zwrócić uwagę między innymi na kwestie takie jak:

Kwalifikacje i doświadczenie personelu

Upewnijmy się, że salon optyczny, do którego chcemy się wybrać, zatrudnia wykwalifikowanych specjalistów (optometrystów i okulistów), którzy posiadają odpowiednie wykształcenie i licencje. Doświadczenie osób pracujących w gabinecie optycznym ma realny wpływ nie tylko na jakość diagnozy, ale także na poszczególne kroki leczenia.

Zakres usług

Sprawdźmy czy wybrany przez nas salon optyczny oferuje kompleksowe badania wzroku, w tym badania refrakcji, ciśnienia wewnątrzgałkowego. Dobrze, kiedy możemy wykonać w nim również ocenę zdrowia oczu – poprzez między innymi badanie dna okna. Upewnijmy się, że salon oferuje zarówno szeroki wybór soczewek kontaktowych, jak i profesjonalne dopasowanie okularów.

Asortyment i jakość produktów

Profesjonalny salon optyczny oferuje szeroki wybór oprawek, jak i różne rodzaje soczewek – dlatego też, jeśli chcemy zadbać o swój wzrok, upewnijmy się, że w razie konieczności korekty wzroku, otrzymamy odpowiednie wsparcie.

Reputacja miejsca

Jeśli do tej pory zaniedbywaliśmy kwestie regularnych badań wzroku i aktualnie jesteśmy na etapie poszukiwania dobrego, sprawdzonego salonu optycznego – sprawdźmy opinie na temat wybranego przez siebie miejsca. Dobry salon optyczny zwykle jest w stanie zaoferować nam nie tylko wysokiej jakości produkty, ale także profesjonalne podejście do klienta. Nie bójmy się zadawać pytania, które rozwieją nasze wątpliwości – tak, aby znaleźć taki salon optyczny, który będzie odpowiadał naszym potrzebom i oczekiwaniom.

Czytaj więcej:

Co ile wykonywać badanie wzroku?

Oprawki dla mężczyzn – poznaj 3 ponadczasowe propozycje!

Optyk – na co zwrócić uwagę przy wyborze specjalisty?

Oprawki dla dzieci – które będą odpowiednie?

Co jaki czas warto odwiedzać optyka?