„Keratoconus – jak rozpoznać tę dolegliwość?” – to pytanie zadaje sobie spora część z nas, która przypuszcza u siebie deformację rogówki (przezroczystej, przedniej części oka). Rzeczywiście – keracotonus to nic innego jak niezapalna choroba rogówki oka, podczas której kształt samej w sobie rogówki zmienia się, stając się coraz to bardziej stożkowaty. To właśnie zmiana kształtu rogówki z kulistego na ten przypominający stożek sprawia, że widzenie zniekształca się, co z kolei skutkuje między innymi podwójnym widzeniem, rozmytym, nieostrym obrazem czy trudnościami z widzeniem, zwłaszcza w nocy. Keratoconus to również niejednokrotnie światłowstręt oraz nadwrażliwość oczu na jasne światło. Co ciekawe, choroba to rozwija się najczęściej w młodym wieku – zwykle w okresie dojrzewania – oraz postępuje w ciągu kolejnych lat.
Keratoconus – jak przebiega rozpoznanie choroby?
By rozpoznać chorobę, konieczna pozostaje wizyta w profesjonalnym gabinecie optycznym, która rozpoczyna się od wywiadu medycznego. Specjalista pyta najczęściej o historię kłopotów ze wzrokiem, występowanie chorób oczu w rodzinie oraz o występujące objawy – przede wszystkim te typowe dla keratoconusa (zniekształcone widzenie, światłowstręt, podwójny obraz). Kolejno następuje badanie ostrości wzroku – czyli standardowy test sprawdzający, jak wyraźnie widoczne są obiekty na różnych odległościach. W przypadku keratoconusa pacjenci mogą mieć problemy z wyraźnym widzeniem nawet po korekcji okularami. Innym, kluczowym dla wykrycia choroby badaniem, pozostaje topografia rogówki – dzięki któremu specjalista ma możliwość stworzenia szczegółowej mapy powierzchni rogówki, a co za tym idzie, wykrycia wszelkich jej nieregularności. To właśnie topografia rogówki stanowi najczęstszą metodę diagnozowania keratoconusa – ponieważ to właśnie ona najdokładniej pokazuje zmiany, jakie zaszły w kształcie rogówki. Pomocna może okazać się też tachymetria – badanie mierzące grubość rogówki, która w przypadku wystąpienia choroby staje się znacznie cieńsza niż wtedy, kiedy nie występują stan chorobowy. Co istotne, pachymetria pozwala także na kontrolowanie postępu keratoconusa. Badanie wzroku, jakie wykonuje się zwykle w przypadku chęci wykrycia tej niezapalnej choroby rogówki oka, zmieniającej jej kształt, to niejednokrotnie również refrakcja – czyli test, dający możliwość oceny, w jaki sposób soczewki korekcyjne zmieniają widzenie pacjenta. Nie wszyscy widzą, że w keratoconusie mamy do czynienia ze sporym astygmatyzmem – który trudno skorygować tradycyjnymi szkłami.
Kto jest narażony na keratoconusa?
Na występowanie keratoconusa narażonych jest głównie kilka grup, wśród których wyróżniamy:
Nastolatków – choroba zwykle pojawia się u młodych ludzi w okresie dojrzewania, jednak może postępować przez kolejne lata
Osoby z rodzinną historia keratoconusa – jeśli w naszej rodzinie dochodziło do występowania choroby, naturalnie zwiększa się ryzyko jej wystąpienia, co może wskazywać na predyspozycje genetyczne
Alergików – ze względu na częste pocieranie oczu, które może osłabiać strukturę rogówki – powszechne u osób z alergiami – keratoconus częściej występuje u osób uczulonych niż u tych, którzy nie zmagają się z alergiami na co dzień
Osoby chore na konkretne choroby oraz przewlekłe choroby oczu – nie wszyscy wiedzą, że keratoconus częściej występuje u osób chorych między innymi na zespół Downa czy Marfana oraz u tych z nas, którzy cierpią na stany zapalne i przewlekłe podrażnienia oczu.
Keratoconus – jak leczyć?
Leczenie keratoconusa zależy przede wszystkim od aktualnego stadium choroby, a do najczęściej stosowanych metod należą rozwiązania takie jak:
Noszenie okularów i soczewek kontaktowych – w początkowych stadiach keratoconusa okulary i miękkie soczewki kontaktowe mogą pomóc poprawić ostrość wzroku. Warto mieć jednak na uwadze, że w miarę postępu choroby zwykłe soczewki mogą pozostawać niewystarczające
Używanie soczewek hybrydowych oraz twardówkowych – korzystanie ze specjalistycznych soczewek, które lepiej dopasowują się do nierównej powierzchni rogówki, może być pomocne w leczeniu keratoconusa. Soczewki twardówkowe są większe niż te tradycyjne, co pozwala na uniknięcie kontaktu z wrażliwą rogówką
Cross-linking – to procedura wzmacniająca włókna kolagenowe w rogówce w celu zapobiegania dalszemu jej ścieńczeniu i zniekształceniu (przybieraniu kształtu stożka). To właśnie cross-linking należy do jednego z najistotniejszych sposobów na zatrzymanie postępu choroby – to nic innego jak aplikacja witaminy B2 na rogówkę, a następnie naświetlanie jej promieniami UV
Stosowanie pierścieni śródrogówkowych – to małe, półokrągłe pierścienie, które wprowadza się do rogówki. Pierścienie śródrogówckowe wspierają poprawianiu kształtu i redukowaniu stożkowych wybrzuszeń, co przekłada się na jakość widzenia. Tego rodzaju rozwiązanie wykorzystuje się zwykle w przypadku umiarkowanego keratoconusa
Przeszczep rogówki – w zaawansowanych przypadkach, kiedy inne metody leczenia nie przynoszą rezultatów, konieczna może okazać się keratoplastyka, czyli przeszczep rogówki. To właśnie ona pozwala na usunięcie uszkodzonej rogówki oraz na zastąpię jej zdrową tkanką
Noszenie soczewek kontaktowych opartych na technologii wavefront – stosowanie spersonalizowanych, korygujących nieprawidłowości kształtu rogówki soczewek, zwykle zaleca się tym osobom, które z jakiegoś powodu nie kwalifikują się do wykonania operacji.
Keratoconus – jakie badania wykonać?
Diagnostyka keratoconusa obejmuje zwykle szereg specjalistycznych badań okulistycznych, które pozwalają na rzetelną ocenę stanu rogówki. Do najważniejszych z nich należą:
Topografia rogówki – to badanie dla rozpoznania keratoconusa, tworzące trójwymiarową mapę rogówki, ukazujące jej kształt i grubość. W przypadku keratoconusa topografia pozwala na ujawnienie charakterystycznych stożkowatych wybrzuszeń rogówki.
Pachymetria – polegająca na pomiarze grubości rogówki, która w keratoconusie jest zazwyczaj cieńsza niż normalnie (zwłaszcza w jej centralnej części). Pachymetria wspiera nie tylko samą w sobie diagnostykę, ale również monitorowanie postępu choroby.
Aberrometria – badanie to mierzy aberracje optyczne, czyli zniekształcenia widzenia wynikające z nieregularnego kształtu rogówki, pozostając szczególnie przydatnym do oceny, jak bardzo keratoconus wpływa na jakość widzenia.
Refrakcja oka – profesjonalny test refrakcji określa wadę wzroku oraz pokazuje, w jaki sposób rogówka skupia światło na siatkówce. Pacjenci z keratoconusem często posiadają wysoki i nieregularny astygmatyzm, co utrudnia korekcję wzroku za pomocą standardowych soczewek.
Tomografia OCT (optyczna koherentna tomografia) – tomografia OCT pozwala na precyzyjne obrazowanie struktury rogówki, umożliwiając szczegółową ocenę jej warstw. Tego rodzaju badanie jest szczególnie przydatne do monitorowania zmian w grubości i kształcie rogówki w czasie.
Autorefraktometria – to komputerowe badanie wady refrakcji, dzięki któremu specjalista może określić, jak nieregularny jest kształt rogówki oraz jaki jest jego wpływ na samą w sobie ostrość wzroku.
Biomikroskopia – specjalistyczne badanie za pomocą lampy szczelinowej pozwala optykom i okulistom na obejrzenie struktury rogówki oraz zidentyfikowanie widocznych zmian – takich jak zbliznowacenia czy przerzedzenia, które mogą wskazywać na wystąpienie keratoconusa.
Keratoconus – jakie są symptomy zmiany kształtu rogówki?
Do najważniejszych objawów, wskazujących na występowanie choroby, możemy zaliczyć:
rozmazane widzenie, szczególnie nocą – trudności z widzeniem w nocy mogą być pierwszym, alarmującym symptomem, który powinien skłonić nas do wizyty u specjalisty
postępujący, trudny do skorygowania astygmatyzm – jeśli cierpimy na astygmatyzm, a przy tym choroba nie chce ustępować, istnieje ryzyko zachorowania na keratoconusa
zniekształcenia obrazu – różnego rodzaju zniekształcenia obrazu, takie jak podwójne widzenie czy pojawianie się ceni w polu widzenia, mogą sygnalizować pojawienie się choroby
nadwrażliwość na światło – jednym z objawów występujących w przypadku zachorowania na keratoconusa pozostaje światłowstręt oraz nadwrażliwość na światło
częsta potrzeba zmiany szkieł korekcyjnych – jeśli zauważamy u siebie częstszą niż zwykle potrzebę zmiany szkieł korekcyjnych, jak najbardziej może wskazywać ona na niepożądaną zmianę kształtu rogówki.
Nie ulega wątpliwości, że odpowiednio wcześnie wykryty keratoconus – deformacja rogówki (przezroczystej, przedniej części oka) – daje możliwość komfortowego, prawidłowego widzenia na co dzień. Kiedy jednak zaniedbamy niepokojące symptomy, może doprowadzić on do poważnych kłopotów zdrowotnych – wraz z rozwojem nie pozwalając chociażby na ostre widzenie. To właśnie dlatego tak ważne pozostają regularne badania oczu, które możemy wykonać w gabinecie optycznym. Kontaktując się ze specjalistą, nie tylko możemy mieć pewność co do stanu zdrowia oczu, ale również – w przypadku wykrycia zmian chorobowych – zadziałać szybko i skutecznie. Badania w kierunku keratoconusa warto wykonywać szczególnie wtedy, kiedy w naszej rodzinie występuje historia choroby, a my sami jesteśmy w okresie dojrzewania oraz mamy skłonność do różnego rodzaju alergii, które powodują częste pocieranie oczu.
Czytaj więcej:
Jak dbać o zdrowie oczu na co dzień?
Heteroforia – jak rozpoznać tę przypadłość?
Zwyrodnienie plamki żółtej – czym się objawia?
Zaćma – co warto o niej wiedzieć?
impolska.com